تغذیه دانش آموزان

تغذیه صحیح و سالم نه تنها بر روی رشد جسمی بلکه موجب افزایش یادگیری و رشد تحصیلی دانش آموزان شده و در نهایت در تسریع روند توسعه و بهره وری ملی نقش بسزایی را ایفاء می کند. اصلاح عادات غذایی در این دوران می تواند از بروز بیماریها دربزرگسالی پیشگیری کند.دانش آموزان برای تامین نیازهای تغذیه خود باید از چهارگروه اصلی غذایی در برنامه غذایی روزانه خود استفاده کنند . گروههای اصلی غذایی عبارتند از : 

گروه نان و غلات :
این گروه شامل انواع نان، برنج، ماکارونی، رشته ، گندم ، جو ، ذرت می باشد . مقدار توصیه شده ۱۱ ـ ۶ سهم در روز می باشد .
هر سهم معادل : یک برش نان سنگک، تافتون یا بربری به انداره یک کف دست، یا چهار برش نان لواش ، یک لیوان غلات پخته مانند برنج یا ماکارونی یا نصف لیوان غلات خام می باشد .
نقش : تامین کننده انرژی در بدن می باشد.

گروه شیر و لبنیات:
این گروه شامل شیر ، ماست ، پنیر ، کشک ، بستنی می باشد .مقدار توصیه شده ۴ ـ ۳ سهم در روز می باشد .
هر سهم معادل : یک لیوان شیر ، یک لیوان ماست، ۶۰- ۴۵ گرم پنیر، یک لیوان کشک، یک و نیم لیوان بستنی
نقش: جهت حفظ سلامت و استحکام استخوانها

گروه گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها:
این گروه شامل انواع گوشت سفید و قرمز ، ماهی ، جگر ، تخم مرغ ، عدس ، نخود ، لوبیا ، پسته ، بادان ، گردو و … می باشد .مقدار توصیه شده ۳ ـ ۲ سهم در روز می باشد.
هر سهم معادل : ۶۰ گرم گوشت قرمز یا ماهی یا مرغ ، نصف لیوان حبوبات خام یا یک لیوان حبوبات پخته ، دو عدد تخم مرغ یا نصف لیوان از مغزها می باشد
نقش : منبع خوبی از آهن می باشند .

گروه میوه ها و سبزی ها :
این گروه شامل انواع مختلف مرکبات، زرد آلو، طالبی و سبزیجات سبز تیره مثل اسفناج و سبزیجات زرد رنگ مثل هویج
مقدار توصیه شده: یک عددد سیب ، پرتقال یا موز متوسط ، نصف لیوان حبه انگور ، نصف لیوان میوه پخته ، دو عدد زردآلو ، یک چهارم طالبی متوسط ، نصف لیوان آب میوه یا یک سوم لیوان آب لیمو ترش یا دو قاشق غذا خوری میوه خشک ( برگه ) می باشد .
نقش: منابع غنی از انواع ویتامین ها مواد معدنی و فیبر می باشند .

اهمیت صبحانه :
صبحانه یکی از اصلی ترین وعده های غذایی روزانه کودک است. بچه ها یی که صبحانه نمی خورند دارای ضریب هوشی پایین تر و قدرت یادگیری و یادآوری کمتری هستند.

والدین چه کمکی می توانند انجام دهند:»   شام در ساعات ابتدایی شب صرف شود تا کودک در ساعت معین و به موقع بخوابد»  کودکمان را صبح به موقع ( با فاصله زمان مناسب از زمان حرکت به مدرسه ) بیدار کرده تا پس از کمی نرمش و ورزش برای صرف صبحانه اشتها پیدا کنند.»   فعالیت بدنی درشرایط ناشتا سبب افزایش هورمون رشد در کودکان می شود. پس کمی تحرک به رشد کودکان کمک میکند .»  صبحانه را به عنوان یک وعده غذایی مهم تلقی کننند و همگی به دور یک سفره به صرف صبحانه بپردازند تا تشویقی برای کودکان باشند.»  سعی شود نان تازه و یا گرم شده برای صبحانه تهیه شود»  سفره صبحانه را می توان با سبزیجات، خیار و گو.جه فر نگی، دلپذیرتر نمود

نمونه هایی از صبحانه کامل و مقوی شامل:
فرنی .شیر برنج ، حلیم .و عدسی و فرآرودهای غلات مثل شیرین گندمک همراه باشیر نان و پنیر و گردو ، تخم مرغ ، کره و عسل، خرما همراه با یک لیوان شیر ، نان ، و پنیر و گوجه فرنگی

میان وعده غذایی در مدرسه :
دانش آموزان در میانه روز به اندازه وعده های اصلی گرسنه نیستند بنابراین دقت به اینکه چه مواردی را برای میان وعده انتخاب می کنند دارای اهمیت است زیر ا قند خون تامین کننده نیاز مغز برای فعالیت می باشد و تامین و تنظیم قند خون با جگریا کبد می باشد و کودکان بعلت کوچک بودن کبد یا جگر ذخیره کافی برای تامین قند خون ندارند پس علاونه بر مصرف صبحانه مصرف میان وعده از ضروریات تغذیه کودک جهت تامین کارایی و جلوگیری از حواس پرتی در کلاس می باشد

الگوی پیشنهادی برای میان وعده سالم در کیف فرزندان دانش آموزتان :»  میوه های خشک شامل ، انجیر خشک ، توت خشک برگه زردآلو و هلو»  انواع مغزها شامل : بادام ، پسته ، گردو ، فندوق»  انواع میوه ها نظیر سیب ، پرتقال ، نارنگی ، هلو ، زردآلو ، انگور ،»  انواع سبزیها نظیر هویج ، کاهو ، خیار»  انواع ساندویچ هایی مثل نان و پنیر و گردو ، ساندویچ تخم مرغ ، نان ، کره و عسل

خوراکی های مجاز بوفه مدارس :
»  تنقلات شامل پسته ، بادام ، فندق ، کشمش ، گندم بوداده ، توت خشک ، نخود چی ، انجیر خشک و سویای بو داده»   انواع کیک و کلوچه و بیسکویت های ساده و بدون کرم»  انواع ساندویچ ها مانند پنیر و نان وبه صورت بسته های یک نفره

نوشیدنی ها شامل :»   شیر ، ماء الشعیر ، دوغ بدون گاز»   بستنی های از نوع بدون رنگ و پاستوریزه»   انواع ماست میوه ای

خوراکی های غیر مجاز بوفه مدارس:»   سالاد الویه»   پیراشکی ، چیپس»   انواع بستنی های یخی ، شکلات، پاستیل ، آب نبات های رنگی»   آدامس ، کاکائو ، شکلات های چسبنده ، نوشابه های گاز دار ، انواع پفک

توصیه های مهم :»  روزانه حتماً باید علاوه بر سه وعده غذایی اصلی ( صبحانه ، ناهار ، شام ) ، ۲ میان وعده ( ساعت ۱۰ صبح و ۵/۴ عصر ) نیز مصرف شود .»  در برنامه غذایی روزانه حتماً از ۴ گروه غذایی اصلی و گروه متفرقه در حد متعادل استفاده نمایند .»  از دادن شیرینی یا شکلات به عنوان جایزه به دانش آموزان خودداری شود .»  از تنقلات غذایی کم ارزش مانند پفک نمکی ، چبپس ، شکلات ، نوشابه، که زمینه ساز چاقی و در نهایت بیماریهایی قلبی و عروقی می باشد استفاده نشود»  باید حداقل روزانه ۶۰ دقیقه فعالیت متوسط یا شدید داشته باشند که توصیه می شود این فعا لیت درست قبل از وعده اصلی غذایی ( ناهار ) نباشد»  برای اینکه یادگیری شما در درسها بهتر شود و حافظه خوبی داشته باشید، مصرف ماهی و میگو ( ۳ ـ ۲ مرتبه در هفته ) فراموش نشود»  برای اینکه دچار کم خونی نشده و زود خسته نشوید هر روز از منابع غذایی حاوی آهن مثل گوشت قرمز مرغ ، جگر ، تخم مرغ، حبوبات ، غلات ، سبزی های برگ سبز ،مغزها ، خشکبار و .. ا ستفاده کنید