ایران دهمین کشور تولید کننده تخم مرغ در جهان است . سرانه مصرف تخم مرغ در ایران برای هر نفر 9-8 کیلوگرم در سال می باشد و این در حالی است که سرانه مصرف تخم مرغ در کشور های پیشرفته 24 کیلوگرم در سال برای هر نفر
برآورد شده است.
*تخم مرغ کاملترین ، فراوان ترین و ارزانترین غذای پروتئینی است بطوری که کیفیت پروتئینی آن نسبت به شیر و گوشت بالاتر است.
*تخم مرغ دارای تمامی8 نوع اسید آمینه های ضروری ( که در بدن ساخته نمی شود ) مورد نیاز بدن می باشد و از
20 نوع اسید آمینه ی موجود 9 نوع را به تنهایی داراست.
* درصد جذب پروتئین تخم مرغ در بدن بسیار بالاست.
* پروتئین تخم مرغ در ساخت و نگهداری و ترمیم بافت های بدن نقش حیاتی دارد.
* به علت بالا بودن کیفیت پروتئینی آن و کامل بودن و کم بودن انرژی زایی آن(به شرط مصرف در صبحانه)می تواند
باعث کاهش وزن در فرد گردد.
* به علت بالا بودن کیفیت پروتئینی و کامل بودن آن از تحلیل توده عضلانی در طول سالخوردگی جلوگیری می کند.
*عوارض ناشی از کمبود پروتئین (سوء تغذیه ) با رژیم غذایی درست و صحیح مصرف تخم مرغ قابل درمان و
پیشگیری است .( نمونه فعالیت : برنامه FAO در آفریقا برای کودکان دچار سوء تغذیه )
*3/2 چربی تخم مرغ از نوع غیر اشباع بوده و کلسترولی هم که در اثر خوردن تخم مرغ در بدن تولید می شود از نوع
HDL ( کلسترول خوب ) است.
*تخم مرغ دارای حد اقل 13 نوع ویتامین و مواد معدنی ضروری بالاخص کولین و بتا کاروتن ها ( لوتئین و گزانتین)
و... می باشد و به جرأت می توان گفت این ماده غذایی با ارزش به غیر از ویتامین ث تمام املاح و ویتامین ها را
داراست.
*کولین ویتامینی است که برای رشد و نمو جنین و کودک ،عملکرد سیستم عصبی و تقویت حافظه لازم است. این ماده در
متابولیسم سلولی و انتقال پیام های عصبی و سلولی و حمل و نقل چربی ها در بدن نقش دارد.کمبود آن در بدن باعث
بروز و شیوع بیماریهای قلبی و عروقی ، آلزایمر و برخی سرطان ها (سینه و ریه )و ضعف سیستم ایمنی بدن می شود.
*مصرف 6 عدد تخم مرغ( ترجیحا آب پز) در هفته از بروز سرطان سینه به میزان 44% جلوگیری می کند.
*لوتئین و گزانتین موجود در زرده تخم مرغ از مواد بسیار مؤ ثر برای جلوگیری از استحاله شبکیه چشم و بروز نابینایی
در کهنسالی است .
* مصرف تخم مرغ از 8 ماهگی (زرده کامل یک روز در میان )تا بزرگسالی (هفته ای 6 عدد) توصیه می شود.
*موارد احتیاط در مصرف تخم مرغ:
1- توصیه می شود افراد دیابتی ،فشار خون بالاها ،بیماران قلبی –عروقی هفته ای 3 عدد تخم مرغ مصرف کنند.
2-افرا د ی که نسبت به تخم مرغ حساسیت دارند و دارای کبد چربند با مشورت پزشک مصرف نمایند.
*نکاتی در زمان خرید تخم مرغ:
- هرگز تخم مرغ های شکسته و ترک دار و آلوده را خریداری نکنید.
- تخم مرغ مصرفی را ترجیحا از فروشگاههایی که در یخچال نگهداری می کنند ،خریداری کنید.
*مشخصات تخم مرغ سالم و تازه:
- پوسته باید بدون ترک ،تمیز و عاری از هر گونه آلودگی باشد.
- تخم مرغ باید فاقد تعفن باشد.
- دارای اتاقک هوایی کوچک می باشد.
- سفیده غلیظ و رقیق کاملا از یکدیگر قابل تفکیک می باشد.
- زرده کاملا گرد ، کروی و در مرکز تخم مرغ قرار دارد.
- سفیده دارای ظاهری ابری و غیر شفاف است .
*نکاتی چند در رابطه با نگهداری و مصرف تخم مرغ:
- بلا فاصله پس از خرید بصورت بسته بندی شده در یخچال نگهداری شود .تخم مرغ تازه را تا یک ماه می توان در یخچال نگهداری کرد.
- تخم مرغ ها را تا زمان مصرف شستشو نکنیم.
- تخم مرغ پخته شده را تا یک هفته در یخچال می توانیم نگهداری کنیم.
- جهت نگهداری تخم مرغ باید قسمت پهن آن را رو به بالا قرار دهیم تا زرده و سفیده با هم مخلوط نشود.
- از مصرف تخم مرغ خام به علت احتمال وجود آلودگی پرهیز کنیم.
معاونت تربیت بدنی و سلامت - اداره سلامت و تندرستی